Je, Marburg imekuwa vipi jiji la wasioona?

Mji wa Marburg ulioko kusini-magharibi mwa Ujerumani, huko Hesse, kwa njia isiyo rasmi unaitwa Blindenstadt (mji wa wasioona).

Kwa kweli, hii haimaanishi kuwa idadi ya watu 73,000 wasio na uwezo wa kuona katika jiji hilo ni kubwa sana.

Kutokana na shule moja tu ya ubunifu, Marburg imekuwa jiji lenye starehe zaidi kwa watu wasiokuwa na uwezo wa kuona.

Leon Portz alikuwa na umri wa miaka minane wakati nguvu ya macho yake ilipoanza kupungua.

Hali hii ilianza baada ya hatua ya kuruhusiwa kutumia kompyuta , kugeuka kuwa matatizo ya ugonjwa wa kuzaliwa.

Mwaka mmoja baadaye, Leon alikuwa anapata ugumu kusoma kwenye skrini. Alijifunza kuongeza kasi ya programu ya sauti kwa kusoma kwa sauti makala na maandiko mengine ya elektroniki kwenye tovuti ili kupata habari kwa kasi (sasa, kompyuta ya Leon ina kasi mara 5 zaidi kuliko ya kawaida. Wale ambao hawajazoea kasi kama hiyo hawawezi kuelewa wanazungumza nini).

Leon Portz aliweza kutambua ujuzi wake wa kisayansi baada ya kuhamia Marburg na kusoma katika Kituo cha Ujerumani cha Elimu na Urekebishaji kwa wenye Ulemavu wa Macho na Vipofu – “Blindenstudienanstalt” (kwa kifupi – “Blista”)

Utamaduni wa “Blista”

Blista ina utaratibu wa jadi. Kituo hicho kilianzishwa wakati wa Vita vya Kwanza vya Dunia ili kuwaelimisha wapiganaji waliopoteza uwezo wa kuona kwa sababu ya silaha za kemikali.

Tangu wakati huo, walimu na wafanyakazi wa Blista wametia saini uvumbuzi kadhaa, ikiwa ni pamoja na fimbo za kukunja na maandishi ya hisabati. Kisha kituo hicho kilibadilisha eneo lote la Marburg na, kulingana na Leon Portz, likaifanya kuwa jiji bora kwa watu wasio na uwezo wa kuona.

Portz na watu wengine wenye ulemavu wa kuona wanasema ubunifu huko Marburg unaweza kupatikana mahali pengine, lakini kinachofanyika katika jiji hilo.

Jiji lina burudani nyingi na michezo kwa vipofu, ikijumuisha kupanda farasi, kupanda miamba, shule za kupiga makasia, mpira wa miguu na vilabu vya kuteleza.

Chuo Kikuu cha Marburg kilianzishwa mnamo 1527 kama taasisi ya kwanza ya elimu ya Kiprotestanti nchini Ujerumani.

Watu wenye ulemavu wa kuona kawaida huchagua sheria na saikolojia, kwa sababu ufundishaji wa taaluma hizi unategemea maandishi. Lakini, idadi ya watu wanaochagua sayansi ya asili imeongezeka hivi karibuni, ingawa kuna vizuizi vikubwa zaidi kwa walemavu wa kuona katika eneo hili.

Blista mara kwa mara hushirikiana na chuo kikuu kuhakikisha vitivo vyote vinafikiwa na wanafunzi wasio na uwezo wa kuona.

“Hata wale ambao wana uwezo wa kuona hawawezi kuona molekuli na atomi”

Baada ya kufuzu kutoka Blista, Leon Portz alijiunga na Chuo Kikuu cha Dusseldorf kusomea Biokemia na Teknolojia ya Kompyuta.

“Ijapokuwa mimi ni wa kwanza katika Nyanja hii, Sihisi hivyo,” alisema Leon, mwanafunzi wa kwanza asiye na uwezo wa kuona kusomea Biokemia katika chuo hicho.

Kulingana na yeye, ni wanafunzi wachache wasio na uwezo wa kuona wanaosomea taaluma hiyo nchini Ujerumani.

Kutokana na uwezo wake wa kufanya kazi na vifaa vingi, ikiwa ni pamoja na idadi kubwa ya picha, grafu na meza, kemia daima imekuwa kuchukuliwa kuwa kusomwa na watu wasio na uwezo wa kuona.

Lakini Tobias Manke, mwalimu wa kemia katika Shule ya Karl Strell (moja ya miundo ya Kituo cha Blista) na mwalimu wa Portz, hakubaliani. “Hata wale ambao wana uwezo wa kuona hawawezi kuona molekuli na atomi,” anasema.

Manke, ambaye hana matatizo ya kuona, amekuwa na Blista tangu 2013. Hadi wakati huo, kemia ilifundishwa katika ngazi ya msingi katika kituo hicho.

Manke na wenzake wamebuni mbinu kadhaa za kufundishia watu wasio na uwezo wa kuona ili wajifunze sayansi ya asili.

Walisaidiwa katika kazi hii na wafanyakazi wa Kitivo cha Kemia cha Chuo Kikuu cha Marburg na Wakfu wa Reinhard-Frank.

Pia ni muhimu kwa wasio na uwezo wa kuona

Mnamo 2017, shule ilitoa uchunguzi wa kina wa kemia. Idadi ya wale wanaotaka ni kubwa sana kwamba mnamo 2019 ililazimika kufungua darasa lingine.

Wakati wa janga hilo, Manke aliwaambia wanafunzi wake kuhusu Covid-19 kwa msaada wa meza za duara zilizoandaliwa kwa ajili ya wale wasio na uwezo wa kuona.

Shule ilipofungwa kutokana na karantini, Manke alituma vifaa na vielelezo kwa kila mmoja, baadhi vikiboreshwa na wanafunzi wenyewe.

Hivi majuzi, Shule ya Carl-Strehl pia ilikubali kuwapokea vijana kadhaa ambao hawana matatizo ya kuona.

Hakuna mapungufu yaliyoachwa

Leon Portz anasema alikuwa na wasaidizi wengine nje ya shule kujifunza na kuelewa maisha. Anakumbuka kwa furaha taa kubwa za trafiki, “kuzungumza” na watu wema katika mitaa ya Marburg, na anasema anahisi kujiamini katika jiji hilo kwa sababu ya nyakati hizi.

Huko Marburg, madereva wa mabasi na wasaidizi wa duka wanafunzwa kuhudumia abiria wasioona.

Migahawa hutoa menyu za maandishi ya Braille kwa wateja wenye matatizo ya kuona. Portz anasema mambo kama hayo yapo katika miji mingine, lakini hakuna mahali palipo jitolea zaidi kuliko mji huo:

“Mjini Marburg, vipengele vyote vimeunganishwa, karibu hakuna mapengo yaliyoachwa. Jiji lina mawazo ya kipekee. Blista inafanya kazi, wengi wa wahitimu wake wanaenda chuo kikuu cha ndani.

Kuna watu wengi wasio na uwezo wa kuona jijini na idara na huduma zote zimeimarishwa ili kuwasiliana nao.”